fragment/verlangen

Mallarmé leidt de Divagations als volgt in :

Een boek zoals ik ze niet graag heb, uiteenvallend en gespeend van architectuur. Geen één ontsnapt voorzeker, aan de journalistiek al zou het willen, met voordeel voor zichzelf en zulke ander hopen we, zonder dat men over de hoofden heen bepaalde waarheden naar het daglicht gooit.

De uitvlucht, doorheen al dat toeval, dat de assemblage zich heeft beholpen, alleen, door een gemene deugd.

Behalve de gedichten en anekdotes, in het begin, die het lot, overdreven, op het lijf van zulke niemendallen geschreven, me dwingt (ten opzichte van het publiek) om niet achterwege te laten, behandelen de schijnbare afwijkingen een onderwerp, van denken, uniek – als ik ze terugzie als een vreemde, zoals een klooster, hoewel gebroken, voor de wandelaar zijn doctrine zou uitademen.

(Vertaling naar S. Mallarmé, Igitur. Divagations. Un coup de Dés, Gallimard, Paris 1976, p 69.)

Mallarmé in een brief aan Verlaine van 16 november 1869 :

Geduldig als een alchemist heb ik me altijd iets anders voorgesteld en geprobeerd dat te bereiken, en ik zou bereid zijn alle bevrediging en ijdelheid daarvoor op te offeren, precies zoals ze vroeger hun meubels en dakbalken verbrandden om hun kachel te stoken voor het magnum opus.
Wat is het? Moeilijk te zeggen: eenvoudig een boek, in een aantal delen, een boek dat waarlijk een boek is, architectonisch verantwoord en weloverdacht, en geen verzameling van losse inspiraties, hoe fraai ook. [...]
Dit is dus, beste vriend, de naakte biecht over de ondeugd die ik wel duizendmaal heb afgewezen. [...] Maar hij blijft me beïnvloeden, en misschien lukt het me nog, niet de voltooiing van dit werk als geheel (daarvoor zou men God-weet-wie moeten zijn!), maar een geslaagd fragment voor te leggen [...] en met voltooide delen aan te tonen dat dit boek inderdaad bestaat, en dat ik me bewust was van wat ik niet tot stand heb kunnen brengen.

Volgens Yeats was het leven van de dichter relevant om zijn werk te begrijpen, no rootless flower but the speech of a man. Eén van de delen van zijn autobiografie is getiteld The Trembling of the Veil, naar een uitspraak van Mallarmé die de tijdsgeest beschreef.

Yeats needed a system not because he needed abstract and systematic thought, but because he saw that the oeuvre of a writer is fragmentary and multiple unless one poem "lights up another"- unless all refer, somehow, to an integral whole, namely the poet; so that the poet needs also be possessed of some arrangement of beliefs that suggests and promotes the sense of his unity. The world itself, at the period of history he found himself in, was "but a bundle of fragments", and the establishment of some fiction of integrity that would serve a poet in such a world was his own responsibility: it could not, he felt, be done by a church, or by science.

(F. Kermode&J. Hollander, Modern Britisch Literature, London 1973, p 173)

That the borders of the mind are ever shifting, and that many minds can flow into one (another, as it were, and create a single energy.)

(Idem, p 173)

from The Trembling of the Veil - Hodos Chameliontos :
...might not the thought of philosopher or poet or mathematician depend at every moment of its progress upon some complementary thought in minds perhaps at a great distance?
...
to study the visions and thoughts of the country people...
...
I have much evidence that these images, or the symbols that call them up, can influence the bodily health.
...
To that multiplicity of interest and opinion, of arts and sciences, which had driven me to conceive a Unity of Culture defined and evoked by Unity of Image, I had but added a multiplicity of images.... I asked no help of books, for I believed that the truth I sought would come to me like the subject of a poem, from some moment of passionate experience, and that if I filled my exposition with other men's thought, other men's investigation, I would sink into all that multiplicity of interest and opinion. That passionate experience could never come - of that I was certain - until I had found the right image or right images.
...
But now image called up image in an endless procession...the image lost its intensity, or changed into some other image....and I was...astray upon the Path of the Cameleon, upon Hodos Chameliontos.

(Idem, p 219)